İdlib’de yapılan saldırı sonucu bölgeden gelen şehit haberlerinin ardından sosyal medya uygulamalarına erişim engeli gelmesi şaşkınlık yarattı. Saldırılarla ilgili bilgi kirliliğinin yaşanmaması amacıyla sınırlandırıldığı tahmin edilen Facebook, Twitter ve Youtube üzerinden erişim engeli olduğu öğrenildi. Sosyal medya ya erişim sağlamak isteyen vatandaşlar giriş yapmak için yeni yöntem arayışına girdi. VPN ve DNS değiştirme bu yöntemler arasından biliniyordu. Peki VPN ve DNS ayarı nasıl değişir?
Sabah saatlerinde sosyal medya uygulamalarına erişim sağlanabilse de yavaşlamaların sürdüğüne dikkat çekildi. İnternetteki yoğun yavaşlık sebebiyle Twitter, Instagram, Facebook ve Youtube sitelerinin kapanıp kapanmadığını araştırdı. İnternette sınırlı servislere daha rahat ulaşmak için VPN servislerini kullanmak gerektiği belirlendi. Peki en iyi VPN servisleri hangileri? VPN nasıl kullanılır?
Piyasada masaüstü ve mobil cihazlar için pek çok VPN programı bulunduğu biliniyor. Google Play’de bulunan kullanıcı değerlendirmeleri ve yorumları yüksek olan VPN uygulamalarının daha güvenilir olduğu düşünülüyor.
Yetkililer Açıklama Yapmadı
Sosyal medya sitelerine erişim engeline dair yetkililerden henüz resmi bir açıklama yapılmadı. Ancak erişim sorunu küresel olamadığı, sadece Türkiye’de yaşandığı gözlendi. İnternetteki erişim yasaklarının gün içerisinde çözüme kavuşacağına dikkat çekildi.
VPN Nedir?
İngilizce olarak Virtual Private Network, Türkçesiyle Sanal Özel Ağ anlamına geliyor. VPN’in temel amacı, fiziksel olarak bulunmadığınız bir yerdeki ağa sizi uzaktan bağlamaktır. Aslında temel amaç daha güvenli bir iletişim yolu sağlayarak kurumsal çözümler sunmaktır. Ancak bu sırada mevcut fiziksel konum dışından bağlanmak mümkün olduğu için, engelli sitelere erişim için de VPN kullanmak mümkün oluyor.
VPN Nasıl Kullanılır?
Google Play ya da AppStore’dan indireceğiniz VPN programı, diğer normal programlar gibi bilgisayarınıza indirip kurduktan sonra programı çalıştırdığınızda internet trafiğiniz yönlendirilir. Daha sonra istediğiniz sitelere giriş yapabilirsiniz. iPhone için Appstore ve Android için Google Play’de onlarca farklı VPN uygulamasını bulabilirsiniz.
VPN, amacınıza göre farklı kullanım seçeneklerine sahiptir. Eğer engelli sitelere erişim için VPN kullanmak istiyorsanız, kamuya açık olan VPN ağlarına, yani 2 tür VPN servislerine erişmeniz gerekmektedir. (Kurumsal sistemlere erişim amacıyla VPN kullanmak için şirketteki IT sorumlularına danışabilirsiniz.)
VPN kullanmak için iki seçeneğiniz bulunmaktadır. Birincisi ücretli hizmetlerden satın almak ki daha güvenlidir, ikincisi ücretsiz yazılım ya da uygulamaları kullanmak. Eğer teknik kalibiyete sahipseniz, cihazınızın ağ ayarlarından manuel olarak VPN kurulumu yapabilirsiniz. Ancak burada bağlandığınız ağı hızlıca değiştirmeniz mümkün değildir. Dolayısıyla güvensiz bir ağa manuel olarak bağlanmak, kişisel verilerinizi tehlikeye düşerecektir.
DNS Nasıl Değiştirilir?
DNS sunucusu modemden ve internete bağlanılan cihazın ayarlarını değiştirilerek değiştirilebilir. Windows işletim sistemine sahip bilgisayarınızın “Yerel ağ Bağlantısı” ayarlarına girip DNS numaralarını değiştirerek de Youtube, Facebook ve Twitter gibi sitelere giriş yapabilirsiniz. Bunun için Windows’ta Ağ ve Paylaşım Merkezi’ni açın ve Yerel Ağ Bağlantısı’na tıklayın. Açılan pencerede “Özellikler”e girin. Yeni açılan pencerede listeden İnternet Protokolü sürüm 4 (TCP/IPv4) satırını seçip yine “Özellikler”e tıklayın.
Son olarak açılan pencerede “Aşağıdaki DNS sunucu adreslerini kullan:” şıkkını işaretleyip tercih ettiniz DNS numaralarını girip “Tamam”a tıklayararak DNS değiştirebilirsiniz.
VPN Nasıl Çalışır?
VPN, internete bağlandığınız cihazı sanal olarak farklı bir konumda gösterir. Bunun için karşıdaki ağa kriptolu bir tünel açar. Aktarılan bilgiler bu tünelden karşılıklı olarak paylaşılır. Yani önreğin Vikipedi’ye VPN üzerinden bağlanırsanız, cihazınız ve bağlandığını VPN ağı (Örneğin: Kanada) arasında veri akışı olur. Bu akış kriptolu olduğu için dışarıdan görüntülenemez. Böylece trafik Kanada üzerinden gerçekleşir, Kanada’nın ağ usullerine göre internette dolaşırsınız.
VPN yazılımları ya da mobil uygulamaları bu özel tünele erişmeniz için bir ağ sürücüsü kurar. Sanal bir ağ bağdaştırıcısı gibi davranan bu yazılım size bağlanmak istediğiniz ağdan bir IP adresi verir. IP adresi bir bakıma bağlantınızın kimlik numarasıdır. Bu adres otomatik olarak hedeflediğiniz ağ üzerinden internet sitelerine erişmenizi sağlar.
İşte 3 çeşit VPN seçenekleri:
-Evdeki bilgisayardan ofisteki kurumsal özel ağlara bağlantı kurulan VPN’ler. Bunlar özeldir, şirketlere ya da kurumlara özel olarak kurulabilir. (Örn: SEÇSİS – YSK)
-Tüm trafiği toplu şekilde alıp farklı bir konumdan bağlantı kuran VPN’ler. Genelde başka ülke üzerinden internete erişim imkanı sunarlar. Kamuya açıktır. Güven riski yüksektir. En yaygın VPN türüdür; saldırılara, bilgi sızıntılarına açıktır.
-Oyunlarda “ping” adı verilen yanıt sürelerini hızlandırmak için kullanılan özel VPN’ler. Oyunlara özeldir.
En iyi ücretsiz VPN servisleri:
Bilgisayar ve akıllı telefonlarda en popüler ve güvenli VPN servisini tarayıcı içinde gömülü olarak hizmeti veren Opera tarayıcısı sunuyor. Opera’nın son sürümleri bilgisayarınıza ya da telefonunuza indirmek için aşağıdaki bağlantıları kullanabilirsiniz.
Opera VPN’li Tarayıcı
Opera Windows veya MacOS sürümünde kullanılabiliyor.
Eğer Opera tarayıcısı kullanmıyorsanız, Chrome yada Microsoft Edge tercih ediyorsanız eklentilere başvurmak zorundasınız.
Google Chrome ücretsiz VPN eklentileri şöyle:
ZenMate VPN Chrome – ücretsiz indir
Hotspot Shield VPN Chrome – ücretsiz indir
-Microsoft Edge Chromium sürümünde de Google Chrome eklentilerini sorunsuz şekilde kullanabilirsiniz.
En iyi ücretsiz VPN uygulamaları (Android – iOS) şöyle:
Mobil işletim sistemlerinde manuel VPN kurulumuna izin verilse de önerilen bir yol olmadığı biliniyor. Çoğunlukla Google Play Store ya da App Store üzerindeki şu uygulamalara tercih ediliyor:
Android ücretsiz VPN:
Turbo VPN
Hola Free VPN
iPhone (iOS) ücretsiz VPN:
Turbo VPN
Hola Privacy VPN
-Ücretsiz VPN uygulamalarında dikkat edilmesi gereken en önemli durum kişisel verilerin tehlikeye düşmeye ihtimalidir. Bu yöntemden dolayı cihaza tehlikeli virüsler bulaştırabilir. Genel olarak ücretsiz VPN uygulamalarının güvenlik referansı olmadığı biliniyor. Eğer VPN servislerine çok sık ihtiyaç duyuluyorsa, ücretli VPN ağlarına abone olunması tavsiye ediliyor.