Haberkolay.net - Live Science dergisinin yayınladığı habere göre karadeliklerin gizemiyle ilgili yeni gözlemleri yayınlıyoruz.
Gökbilimciler, uzayda son derece nadir bir patlama olabileceğini düşündüklerini izlediler: Bir çift kara delikten geldiğini düşündükleri güçlü bir ışık parlaması, neredeyse devasa bir kozmik acil durum parlaması gibi. Mayıs 2019 yılında NASA astronomları bir kara delik birleşme, yaydığı sahte yerçekimsel dalgalar üzerinde çalıştı. Live science raporları . 34 gün sonra bir gözlemevi, gökyüzünün tam olarak aynı bölgesinden gelen patlamayı fark etti. Eğer ikisi aslında birbiriyle ilişkiliyse - gökbilimciler henüz olumlu değiller - bu NASA'nın kara deliklerin gizemlerini açıklamaya yardımcı olabilecek alışılmadık yeni verilere sahip olduğu anlamına gelir.
Patlamanın kendisi daha önce benzeri görülmemiş değil , ancak altında yatan koşullar neredeyse imkansız nadirdir, diyor Live Science . Gözlemevinin verilerine dayanarak, Perşembe Physical Review Letters dergisinde yayınlanan araştırmaya göre , bilim adamları nispeten küçük kara deliklerin her ikisi de süper kütleli bir kara deliğin etrafında dönerken kaynaştığından şüpheleniyorlar .
Birleşmenin gücü, Live Science'ın raporlarına göre, yeni birleşen karadeliğin süper kütleli karadeliğe dönüşürken toplanma diskindeki bulunan her şeyi yaktı gözlemlendi.
Beklenmedik senaryo, gökbilimcilere karadeliklerin nasıl ve neden birleştiklerini anlama fırsatı sunar - ancak önce patlama ve birleşmenin gerçekten ilişkili olduğunu doğrulamaları gerekir.
NASA astrofizikisti Daniel Stern bir basın açıklamasında “Bu tespit son derece heyecan verici,” dedi . “Bir araya gelen bu kara delikler ve içinde bulundukları ortam hakkında, yanlışlıkla yarattıkları bu sinyale dayanarak öğrenebileceğimiz çok şey var.”
Kara Delik Nedir?
Kara delik, astrofizikte, çekim alanı her türlü maddesel oluşumun ve ışınımın kendisinden kaçmasına izin vermeyecek derecede güçlü olan, kütlesi büyük bir kozmik cisimdir. Kara delik, uzayda belirli nicelikteki maddenin bir noktaya toplanması ile meydana gelen bir nesnedir de denilebilir. Bu tür nesneler ışık yaymadıklarından kara olarak nitelenirler. Kara deliklerin, "tekillik"leri dolayısıyla, üç boyutlu olmadıkları, sıfır hacimli oldukları kabul edilir. Kara deliklerin içinde zamanın ise yavaş aktığı veya akmadığı tahmin edilmektedir. Kara delikler Einstein'ın genel görelilik kuramıyla tanımlanmışlardır. Doğrudan gözlemlenememekle birlikte, çeşitli dalga boylarını kullanan dolaylı gözlem teknikleri sayesinde keşfedilmişlerdir. Bu teknikler aynı zamanda çevrelerinde sürüklenen oluşumların da incelenme olanağını sağlamıştır. Örneğin, bir kara deliğin potansiyel kuyusunun çok derin olması nedeniyle yakın çevresinde oluşacak yığılma diskinin üzerine düşen maddeler diskin çok yüksek sıcaklıklara erişmesine neden olacak, bu da diskin (ve dolaylı olarak kara deliğin) yayılan x-ışınları sayesinde saptanmasını sağlayacaktır. Günümüzde, kara deliklerin varlığı, ilgili bilimsel topluluğun (astrofizikçiler ve kuramsal fizikçilerden oluşan) hemen hemen tüm bireyleri tarafından onaylanarak kesinlik kazanmış durumdadır.
Karadelikler Nasıl Oluşur?
Karadelikler birkaç farklı şekilde oluşabilir. Bu yollardan birincisi yıldızların çökmesidir. Bir gökcisminin iç basıncı kendi kütleçekimini yenemediği durumda yıldız çökmeye başlar. Eğer yıldızın kütlesi belirli bir değerin üzerindeyse çökmeyi durdurabilecek, bilinen bir mekanizma yoktur. Bu durumda yıldızın çökmesi karadelik oluşumuyla sonuçlanır. Gökadaların çoğunun merkezinde bulunan devasa kütleli karadelikler muhtemelen bu şekilde oluşmuştur.
İçinde yaşadığımız çağda, karadeliklerin oluşmasına sebep olabilecek yüksek yoğunluklar sadece yıldızlarda mevcuttur. Fakat Büyük Patlama’dan kısa bir süre sonra evrenin çeşitli bölgelerindeki yüksek madde yoğunlukları da karadeliklerin oluşmasına sebep olmuş olabilir. Evrenin ilk zamanlarındaki koşulları kullanarak yapılan tahminler bu şekilde oluşabilecek karadeliklerin kütlelerinin, Planck kütlesi (yaklaşık 2x10-8 kilogram) ile Güneş'in kütlesinin (yaklaşık 2x1030 kilogram) binlerce katı arasında değişebileceğini gösteriyor.